Дьоҥҥо үтүө санаата, олоххо күүстээх тардыһыыта умнуллубат

Син- Хой Леонид Ляминович 1957 сыллаахха ахсынньы 28 кунугэр  Өлөөҥҥө элбэх оҕолоох  Син-Хой Лямин Николаевич уонна Мария Захаровна Максимова дьиэ кэргэнигэр иккис оҕонон төрөөбүтэ. Оскуоланы Өлөөҥҥө 1975 сыллаахха бүтэрбитэ.

Оскуола  кэннэ Д.П.Коркиҥҥа дьарыктанаары Чурапчыга тиийэн кочегарынан үлэлээбитэ. Ол  сылдьан автошколаны бүтэрэр, армияҕа Читаҕа тиийэн танковай чааска сулууспалыыр. 1980 с. Өлөөҥҥө спорткомитет бэрэссэдээтэлинэн үлэлиир, ол сыл ЯПУ-1 үөрэххэ киирэр. Ону 1982 с. кыһыл дипломунан бүтэрэн баран ЯГУ–га педфакка үөрэнэ киирбитэ. Онно биһиги  Ленялыын 4 сыл бииргэ үөрэммиппит. Леня группа старостата, бастыҥ үөрэхтээх студент, активист этэ.  Кини ЯПУ кэннэ кэлбит буолан, онно-манна аралдьыйбакка үөрэх уонна спорт диэн баран сылдьааччы. 1984 с. Евсеева Саргылана Семеновнаны  кытта ыал  буолаллар. 3 оҕолоохтор, 7 сиэннээхтэр. Студенныыр сылларыгар көҥүл тустуунан утумнаахтык дьарыктанан Сэбиэскэй Сойуус спордун маастарыгар кандидат буолбута. 1986 сыллаахха Лааналыын үөрэхтэрин бүтэрээт Лөкөчөөҥҥө көһөн кэлэн, иккис дойду оҥостон ханна да барбакка олоҕун тиһэх күнүгэр диэри олорбута.

1988 с. Покровскайга 1 тыа сирин оонньуларыгар Ленялыын бииргэ тустубуппут. Мин 55  киилэҕэ, кини 60 киилэҕэ  тустубута. Бастакы эргиирбитигэр иккиэн Покровскай  уолаттарыгар түбэһэн сэрэтиинэн хотторон таҕыстыбыт. Леня наһаа абарбыта, ол кэннэ барыларын хотон чемпионнаан спорт маастара буолбута. Ол кэннэ бэтэрээн буолуохпутугар диэри иккиэн элбэх араас күрэхтэһиилэргэ бииргэ сылдьыбыппыт. Кэлин өйдөөн хаалбытым иккиэн Өрөспүүбүлүкэ хапсаҕайга Федерациятын кубогар Чурапчыга уонна Бүлүүгэ субуруччу 3-с миэстэ буолбуппут.  Онно иккиэн бэтэрээннэргэ дууһабытын биэрэн туран тустубуппутун өйдүүбүн. Леня эдэр эрдэҕинэ иккис дойдутун Бүлүүтүн Республикаҕа хапсаҕайдаһан тустууга элбэх араас күрэххэ, элбэхтик ааттаппыт уонна күүскэ көмүскээбит спортсменнартан биирдэстэрэ буолар.

Иккиэн үөрэхтэн тэҥҥэ кэлбит буоламмыт  90-с сылларга биһиэхэ Тыымпыга буолар Быыбар Быкалыров бирииһигэр хапсаҕайга күэхтэһии улаатарыгар,  сайдыытыгар Леня элбэх кылаатын киллэрбитэ. Бу күрэхтэһиини кини көтүппэт этэ.  Ити сылларга Илбэҥэ Лөкөчөөн  уолаттара Леня  баар буолан көхтөөхтүк кытталлар этэ. Туох барыта тэрийэр киһиттэн тутулуктаах. Кулун тутар, муус устар ыйдарга көлө көстүбэтэҕинэ, Леня кэлээскэлээх матасыыкылынан дьонун тиэйэн кэлэн соһутааччы. Отой табаарыһым буолан куруук мин  ийэлээх аҕабар түһээччи. Айылҕаҕа уонна булка чугас буолан  аҕабын кытта наһаа тапсан кэпсэтэр-ипсэтэр этилэр. Кэлин төһө да  күрэхтэспэт  буоллар Быыбар күрэхтэһиитин куруук билсэ-туоһулаһа сылдьааччы. Табаарыстарыгар сыһыана наһаа үчүгэй, олус бэрт буолааччы. Дэлэҕэ күһүн- саас үүтээнигэр  барыларын ыҥыртаан көрсөн, кэпсэтэн, күлэн-үөрэн, бултаан, балыктаан атаартаачы.

Леня өттүгүнэн ыалдьан хаампат буолан, санаатын түһэрбэккэ, саха туос иһиттэрин оҥоруунан дьарыктаммыта. Бу эмиэ бэйэтин туһугар уустук- мындыр үлэни Леня барыга -бары талааннаах буолан түргэнник ылыммыта. Элбэх араас быыстапкаларга, күрэхтэргэ ситиһиилээхтик кыттыбыта. Кини туоһунан араас оҥоһуктара дьон-сэргэ кэрэхсибилин ылыан ылбыта. Быйылгы Олоҥхо ыһыаҕар Өймөкөөҥҥө баран кыттан норуот маастара аатын ылаары бэлэмнэнии бөҕө буола сылдьыбыта.   Биирдэ быыстапкаҕа  оҥоһуктарын көрдөрө олорорун көрсө түстүм. Талаанын наһаа сөхтүм. Кыра арыы тууйаһа көрдөөбүтүм бүтэн хаалла диэбитэ, оо  дьэ диэммин, наһаа хомойтум. Ол сайын арай эрийэн тууйаскын киллэрэн  Уйбааҥҥа хааллартым, ылаар диэбитэ. Онтон ыла оппор, булпар барарбар өйүө арыыбын наар ол тууйаспар  эрэ укта сылдьабын. Оҕо  эрдэхпиттэн тууйас арыытын ураты минньигэс амтана өйбөр куруук баар  этэ. Ол иһин  көрдөөбүппүн табаарыһым  миигин санаан, анаан оҥорон ыыппыт  этэ. Быйыл саас кустуу сырыттахпына тууйаһым түгэҕэ туллан хаалбыт этэ  эрээри,  хата арыым тохтубатах этэ. Билигин  ол тууйаһым табаарыһым Леня миэхэ анаан оҥорбут бүтэһик иһитэ  буолар буолбута  олус хомолтолоох.

Бииргэ үөрэммит доҕоро  Уйбаан Евсеев,

бииргэ тустубут табаарыһа Савва Семенов.