Россия Бэрэсэдьиэнин Уурааҕынан 2024 сыл Дьиэ кэргэн сылынан биллэриллибитэ. Онон ааһан эрэр сылга дьиэ кэргэҥҥэ күүстээх болҕомто уурулунна.
Бигэ туруктаах дьиэ кэргэн — общество сайдыытын уонна туругун көстүүтэ. Маннык быһаарыныы государство өттүттэн дьиэ кэргэни уонна илдьэ сылдьар үтүө үгэстэрин харыстааһын, ону тэҥэ киэҥ эйгэҕэ тарҕатыы буолар.
Оҕо — хас биирдии киһи дьоло буолар. Бүлүү куоратыгар олорор Афанасьевтар дьиэ кэргэттэрэ хас да бүк дьоллоохтор. Ол курдук Любовь Константиновна тоҕус оҕону күн сирин көрдөрөн, элбэх оҕолоох ийэ үрдүк аатын ылбыта.
Эдэр, көнө уҥуохтаах, кэрэ дьүһүннээх Любовь Константиновнаны 9 оҕолоох ийэ диэн омос көрөн киһи итэҕэйиэ суох курдук. Наҕыл мичээрдээх, хаһан да оҕолоругар куолаһын үрдэппэт, бириэмэм суох диэн аймамматын көрөн киһи эрэ сөҕө саныыр. Кини дьиэ кэргэнин тутан олорор Далбар хотун уонна дьиэ кэргэн түмсүүтүн киинэ буолар. Тоҕус оҕолоох ийэ диэтэххэ, Любовь Константиновна олох ыарахаттарын көрсөн сылайбыт көрүҥэ отой суох, ону тэҥэ оҕолор түбүктэриттэн ордон индивидуальнай предприниматель быһыытынан бэйэтэ оҥорон таһаарар бородууксуйалаах ,ол иҥэмтэлээх ас- халадьыас буолар.
Ким эрэ бу бастакы суруллубуту ааҕан баран Любовь Константиновна бэйэтэ соҕотоҕун эрэ барытын оҥороро буолуо диэн саныахха сөп. Оннук буолбатах. Кини эркин курдук эрэллээх хаххалаах уонна тирэхтээх, кэргэнэ Бүлүүтээҕи Ростелеком солбуллубат связист-монтера Альберт Борисович Афанасьев буолар.
Бу элбэх оҕолоох дьиэ кэргэн олорор дьиэлэрэ куруук ыраас уонна уурбут-туппут курдук тупсаҕай көстүүлээх. Ол курдук хас биирдии дьиэ кэргэн чилиэнэ бэйэтэ анал толорор соруктаах. Ыал бастакы оҕото бэйэтэ ыал, оҕолордоох, идэтинэн алын кылаас учуутала, Сунтаарга кийиит буолан олохсуйан олорор. Улахан уол армияҕа сулууспалаан кэлэн баран, Дьокуускай аэропордугар ситиһиилээхтик үлэлии сылдьар, онтон кэлэр уол ХИФУ устудьуона.
Аҕа баһылыкка дьиэ ис-тас үлэтигэр тутаах көмөлөһөөччүлэрэ оскуолаҕа үөрэнэ сылдьар уолаттара буолаллар. Дьиэ кэргэн бэйэтэ тутар кыракый хаһаайыстыбалаах, сымыыттыыр кууруссалардаах, кууруссаны оҕолору сибиэһэй сымыытынан хааччыйар соруктаах туталлар эбит. Оҕолор бары спорду олус таптыыллар уонна утумнаахтык дьарыктаналлар, ордук таптыыр көрүҥнэрэ – сүүрүү уонна хайыһар, ол да иһин буолуо спорт эйгэтигэр элбэх ситиһиилэрдээхтэр эбит.
Кыргыттар кыраларыттан минньигэс пицца, бэрэски астаан дьоннорун үөрдүбүттэрэ ырааппыт, иһити сууйуу, дьиэни хомуйуу бу эмиэ кыргыттар улэлэрэ буолар. Оҕолору көрсөргө ийэлэригэр Любовь Константиновнаҕа ким бокуойдааҕынан бары көмө буолаллар. Кыра уолаттар ону-маны уһанарга аҕаларыгар көмөлөһөллөрүн олус сөбүлүүллэр. Үлэ сүрүн ирдэбилэ — оҕолор эппиэтинэстээх уонна үлэни таптыы үөрэнэллэригэр туһаайыллар уонна ити үөрүйэхтэрэ кэлин олохторугар көмө буолуо диэн Аҕа баһылык баҕа санаатын үллэһиннэ.
Эдэр эрчимнээх ийэ Любовь Константиновна көмөтүнэн улахан дьиэ кэргэн чуҥкуйары билбэт, оҕо уһуйааннарыгар, оскуолаҕа, улууска, өрөспүүбүлүкэҕэ ыытыллар араас таһымнаах күрэхтэргэ көхтөөхтүк кытталлар уонна бириистээх миэстэлэр хаһаайыннарынан буолаллар . Наҕараадалара, хайҕал суруктара уонна мэтээллэрин ахсаана дьиэ кэргэҥҥэ сылтан сыл эбиллэн, хаҥаан иһэрэ сүргэлэрин көтөҕөн үрдүктэн үрдүккэ тардыһыыларын көҕүлүүр. Бу сыл устата «Дьиэ кэргэн-олох төрдө» улуустааҕы күрэххэ Афанасьевтар дьиэ кэргэттэрэ олус көхтөөхтүк кыттыыны ыллылар. Ол курдук күрэх чэрчитинэн куорат дьаһалтатыттан Хайҕал сурук, «Мама,папа,я – здоровая семья» түһүмэххэ бочуоттаах 3 миэстэ, «От сердца к сердцу» түһүмэххэ 1 миэстэ, анал аат «Билии биһигэ-дьиэ кэргэн», улуус дьаһалтатын 10 тыһыынчалаах сертификат хаһаайыннарынан буоллулар. Салгыы даҕаны улахан дьиэ кэргэн күрэхтэргэ кыттар былааннаахтар.
Хас биирдии оҕо сөбүлүүр дьарыктааҕыттан төрөппүттэрэ үөрэллэр. Туох баар кыахтарын анаан туран оҕолоругар үөрүүнү, сылааһы биэрэллэрин олус хайҕаан бэлиэтиибин. Кэргэннии Афанасьевтар тапталлара уонна көрүүлэрэ-истиилэрэ хас биирдии оҕоҕо барыларыгар тиийэрин көрөн наһаа астынным. Бу соторутааҕыта биир кыыс оҕо Афанасьевтар улахан дьиэ кэргэнигэр эбиллибитэ үөрүүнү эрэ үксэппитэ уонна өссө төгүл толору дьоллоох ыаллар буолалларын туоһулаата.
Афанасьевтар бары бииргэ айылҕаҕа сылдьалларын сөбүлүүллэр, манна оҕолор сир астыыллар, тэллэйдииллэр уонна илиминэн, тууннан балыктыылларын туохтааҕар да ордороллор, астыналлар эбит. Тэлгэһэлэригэр хортуоппуй бааһыната, теплицалар, оҕуруот аһын кирээдэлэрэ, дьиэлэрин таһа, олбуордара Альберт Борисович уус илиитинэн ойуулаан-киэргэтэн оҥорбута көрүөхтэн кэрэ, мындыр. Киһи эрэ үөрэр, маннык иллээх уонна улэһит дьиэ кэргэн биһиги Бүлүүбүт куоратыгар олороллоруттан, кинилэри холобур оҥостор, бастыҥ дьиэ кэргэнинэн ааттыырга төрүөт толору баар.
Кэргэннии Афанасьевтар бэйэ бэйэлэрин көрсүбүт уонна дьоллорун холбообут аналларын толорон, иккиэн бииргэ үрүҥ көмүс, кыһыл көмүс уонна салгыы бииргэ олорор кэрэ-бэлиэ күннэригэр сиэтиспитинэн тиийэллэригэр баҕа санаабыт бастыҥын эттэхпит буоллун!
Ольга Тимофеева, «Сардаана» уһуйаанын иитээччитэ.
Хаартыскалар дьиэ кэргэн архивыттан