Мария Томская: Уолаттарбыт дойдуларыгар этэҥҥэ кэлэллэрин туһугар салгыы да күүстээх көмөнү оҥоро сылдьар былааннаахпыт

Бүлүү улууһугар 50-тан тахса араас хайысхалаах общественнай түмсүүлэр тиһигин быспакка үлэлииллэр, улууспут социальнай-экономическай сайдыытыгар сүҥкэн улахан кылааты киллэрэллэр. Түмсүүлэр кыттыылаахтара улуус таһымыгар эрэ буолбакка, өрөспүүбүлүкэ, Россия, тас дойдуларга тиийэ араас тэрээһиннэргэ кытталлар. Сааһыран баран дьарыктаах буолар холбоһуктарга 400-тэн тахса киһи үлэлии-хамныы сылдьара сөҕүмэр буолбатах дуо?  Кинилэр элбэх оҕолоох ыалларга, ыарахан түгэҥҥэ түбэспит оҕолорго, дьиэ кэргэттэргэ, оҕолорун соҕотоҕун иитэр аҕаларга, баһаарга, ууга эмсэҕэлээбиттэргэ аадырыстаммыт көмөнү оҥороллор.

Бүгүн биһиги өрөспүүбүлүкэтээҕи «Утум» уопсастыбаннай тэрилтэ Бүлүүтээҕи салаатын дириэктэрэ, Бүлүү улууһун уопсастыбаннай түмсүүлэрин салайааччыта, Бүлүү куорат Бочуоттаах олохтооҕо Мария Томскаяны кытта кэпсэттибит.

Мария Петровна, ааҕааччыларбытыгар кылгастык бэйэҥ тускунан кэпсээ эрэ.

-Бэйэм идэбинэн биэксэлбин. Үөрэхпин бүтэрэн баран Магаданскай уобаласка Кеменджа нэһилиэгэр ФАП сэбиэдиссэйинэн үлэлии сылдьан, аҕам ыалдьан дойдубар кэлэн, Хампа орто оскуолатыгар биэксэлинэн үлэлээбитим.  Кэргэн тахсан Бүлүү куоратыгар көһөн киирэммин, поликлиникаҕа үлэлээбитим. 10-ча сыл урбаанньыттаабытым. 2012 сыллаахха Ньурбаҕа Бүлүү бөлөх улуустарын уопсастыбаннай түмсүүлэрин улахан форумугар координаторынан талыллан, салгыы Өрөспүүбүлүкэтээҕи “Утум” уопсастыбаннай тэрилтэ Бүлүүтээҕи салаатын дириэктэринэн талыллан, 13-с сылбын Бүлүү улууһун уопсастыбаннай түмсүүлэрин салайан үлэлии сылдьабын.

Бу сыллар тухары туох ситиһиилэрдэннигит?

Түмсүүлэр элбэх ситиһиилэрдээхтэр, ырыаҕа, саха таҥаһыгар, быыстапкаларга  Москваҕа, Ленинградка тиийэ кытыннылар, норуот маастардара буоллулар.

Бэйэм элбэх бырайыактардаахпын, “Талба талаан”, “Ситцевый бал”, “Супер автоледи”. “Вилюйск доброжелательный к детям” диэн бырайыакпынан бастаан автоледилар бэйэбит массыынабытынан улууспут нэһилиэктэринэн автопробегтаан элбэх оҕолоох ыалларга, аҥардастыы оҕолорун иитэр аҕаларга, эбэлэргэ таҥаһынан, аһынан, харчынан көмө оҥорор этибит. Билигин бу бырайыакпынан улуус уопсастыбаннай түмсүүлэрэ бары үлэлиибит. Ону таһынан баһаарга, уу халааныгар эмсэҕэлээбиттэргэ, эмтэнэ барааччыларга көмөлөһөбүт.  

Биир улахан бырыйыакпынан 2012 сылтан түмсүүлэргэ Сылы түмүктүүр тэрээһиним буолар.  Бүлүү улууһун уопсастыбаннай түмсүүлэригэр сылы түмүктүүр тэрээһини тэрийбит  сүрүн сыалым  — улууспут бары уопсастыбаннай түмсүүлэрин түмэн, сыллааҕы сыралаах үлэлэрин сыаналаан, кинилэр ис дууһаларыттан, сүрэхтэрин баҕатынан, улууспут, куораппыт, нэһилиэкпит туһа диэн  үлэлиир үлэлэрин кэмигэр сыаналааһын буолар. Сылы түмүктүүр тэрээһиммит уратыта диэн саха буоларбыт быһыытынан,  бары сахалыы таҥастаах кэлэллэр ити баннерга көстөр, тэрээһиммит сарсыардаттан киэһэ хойукка дылы буолар, ол иһин түмсүүлэр бэйэлэрэ астарын илдьэ кэлэн толору сахалыы астаах сандалы тула олорон тэрээһиммитин саҕалыыбыт.  Тэрээһиммит сыл аайы тохсунньу бүтүүтэ буолааччы, быйыл кулун тутар 6 күнүгэр оҥороору бэлэмнэнэ сылдьабыт.

Сыл түмүгүнэн хас биирдии түмсүү сыллааҕы үлэтин отчуоттуур, хамыыһыйа быһаарыытынан “Сыл бастыҥ түмсүүтэ”,  9 анал ааттары улуус, куорат салалталара, “Утум” тэрилтэ туттараллар уонна актыыбынай чилиэннэри наҕараадалааһын буолар. Хас биирдии түмсүү эҕэрдэ нүөмэрдээх кэлэр, улахан экраҥҥа презентациялара көстө турар.

Билигин өссө тугунан дьарыгыраҕыт?

— Билиҥҥи уустук балаһыанньаны сөптөөхтүк өйдөөн, саамай кэмигэр олус наадалаах, туһалаах өйөбүл диэн санаанан салайтаран, Бүлүү улууһун уопсастыбаннай түмсүүлэрэ байыаннай дьайыыга сылдьар биир дойдулаахтарбытыгар көмөлөһөр сыалтан 2022 сыл балаҕан ыйын 29 күнүгэр  В.О. Каратаев аатынан Олоҥхо дьиэтигэр улууска көмө оҥорор пуун тэриллэн,  күн бүгүҥҥэ диэри Екатерина Герасимовна  Алексеевалыын  үлэлии сылдьабыт.

СВО-ҕа сылдьар биир дойдулаахтарбытыгар мобилизация саҕаланыаҕыттан улуус уопсастыбаннай түмсүүлэрэ уолаттарбыт, оҕолорбут сылаастык сырыттыннар диэн флис көстүүмнэри, толстовкалары, сэлиэччиктэри, камуфляжнай байыаннай көстүүмнэри, кээнчэлэри, балаклавалары, үс гына хомуллар, ууга илийбэт матырыйаалтан иһигэр пенафоллаах сылаас олбохтору, вещмешоктары, ардахтан харыстанар плащевай көстүүмнэри, пончалары тигэн, сиэлтэн угунньулары, харысхаллары, алгыс тыллаах хоһооннору, Бүлүү айылҕатын, сибэккитин пластиковай картаҕа иккис өттүгэр түһэттэрэн, ыраастанар, арчылыыр набордары оҥорон, утары туттуллар маллары атыылаһан барар уолаттарбытыгар биэртэлээн ыыталыыбыт уонна уоппускаҕа кэлэбиттэр эмиэ кэлэн ылан бараллар. 

Ону таһынан улууспутугар, өрөспүүбүлүкэҕэ ыытыллар араас акцияларга барытыгар кыттыһабыт, баһыылка оҥорон Дьокуускайга көмө оҥорор пууҥҥа бэйэбит 4 илдьэн туттарбыппыт, бу күннэргэ эмиэ ыыттыбыт.

Былырыыҥҥыттан  түмсүүлэр элбэх маскировочнай сеткалары, нашлемниктары оҥордулар, быйыл Баппаҕаайы баһылыга Егор Афанасьевич “ Регион Щит” диэн чааһынай тэрилтэни кытары кэпсэтэн сеткалры, нашлемниктары уокка умайбат растворунан ыстардыбыт, инникитин тигэр таҥастарбытыгар боруобалаан көрөр баҕалаахпыт. Уолаттарбыт этэҥҥэ дойдуларыгар кэлэллэрин туһугар  күүстээх көмөнү оҥоро сылдьар былааннаахпыт.

— Владимир Путины өйүүр баннерга түспүккүн. Ол туһунан аҕыйах тылы этиэн да?

— Мин Владимир Путины бастаан Президенинэн талыллыаҕыттан өйүүбүн. Кини олус күүстээх лидер, киэҥ көрүүлээх, сөптөөх өйдөөх-санаалаах политик диэн сыаналыыбын. Кинини кытта биһиги дойдубут кыайыыга кэлиэ, өссө сайдан, тупсан иһиэ диэн эрэллээхпин.

Василина Татаринова.