Сир үлэтинэн дьарыктанар сорох хаһаайыстыбалар өлгөм үүнүүнү ылар туһуттан пестицидтэри уонна агрохимикаттары туһаналлар.
Пестицидтэр диэн үүнээйи ыарыытын, кэрбиир үөннэри, сыыс оту утары туттуллар химическэй уонна биологическай эттиктэр, онтон агрохимикаттар диэн үүнээйи үүнүүтүн уонна сир быйаҥын үрдэтиигэ туттуллар химическэй уонна биологическай эттиктэр (уоҕурдуулар).
Бу эттиктэри сыыһа туһаныы, эбэтэр биһиги дойдубутугар көҥүллэммэтэх эттиктэри туһаныы дьон доруобуйатыгар уонна тулалыыр эйгэҕэ куһаҕаннык дьайыахтарын сөп, ол туһуттан Россия Федерациятын үрдүнэн “Сатурн” диэн ааттаах пестицидтэр уонна агрохимикаттар хамсааһыннарын кэтээн көрөр судаарыстыбаннай информационнай систиэмэ үлэлиир. Агрохимикаттарынан уонна пестицидтэринэн туһанааччы хаһаайыстыбалар
уонна урбаанньыттар бу систиэмэҕэ киирэн регистрацияланаллара ирдэнэр.
Россия тыатын хаһаайыстыбатын министиэристибэтэ пестицидтэри уонна агрохимикаттары сыыһа туһаныыларын туоһулуур индикатордары олохтообута:
1. Календарнай сыл устата информационнай систиэмэҕэ 2-тэн элбэхтик эттиктэри сыыһа туһаныы туһунан информация киирдэҕинэ, ол иһигэр нуорманы таһынан уонна бу эттиктэри сыыһа ньыманан туттуу.
2. Эттиктэри туһанар сирэй информационнай систиэмэҕэ пестицидтэри уонна агрохимикаттары туһанарын туһунан киллэрбэтэҕинэ.
3. Информационнай систиэмэҕэ көстөрүнэн пестицидтэри уонна агрохимикаттары туһанар сирэй былырыыҥҥыттан 30% элбэх бу эттиктэри ылбыт, ол эрээри ыһыытын иэнин кэҥэппэтэх
буоллаҕына.
2024 с. ахсынньы ыйыттан тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтэ эбии төрдүс индикаторы киллэрдэ. Бу индикаторга ыйылларынан, пестицидтэри туттубутун туһунан информационнай систиэмэҕэ көстүбэтин үрдүнэн ыһыллыбыт иэҥҥэ сыыс от химическэй дьайыыттан уларыйыыта 50 % ордук иэҥҥэ
таҕыстаҕына.
Бу этиллибит индикатордар көрдөрүүлэрэ пестицидтэри уонна агрохимкат тары туһанааччыларга былааны таһынан оҥоһуллар бэрэбиэркэни тэрийиигэ төрүөт буолуон сөп.
Бэрэбиэркэ түмүгүнэн пестицидтэри уонна агрохимикаттары куттала суох туһаныы сокуонун кэһии таҕыстаҕына, туһааннаах сирэй административнай Кодекс 8.3 ыстатыйатынан эппиэтинэскэ тардыллар.
СӨ Россельхознадзора.