Быйыл Арассыыйаҕа Аҕа дойдуну, Саха сиригэр Ийэ дойдуну көмүскээччи, Улуу Кыайыы 80, Бүлүүбүт улууһугар бөдөҥ уопсастыбаннай, политическай диэйэтэл Гавриил Иосифович Чиряев сыллара биллэриллибиттэрэ. 2025 сылы Тылгыныбыт нэһилиэгэр, тохсунньу 30 күнүгэр «Түһүлгэ» сынньалаҥ киинигэр үрдүк таһымнаахтык арыйдыбыт.
Дойдубутугар билигин олус уустук быһыы-майгы буола турар. Украинаҕа ыытылла турар анал байыаннай дьайыы барыбытын долгутар. Бу маннык уустук кэмҥэ дойду Бэрэсидьиэнэ Владимир Путин быйылгы сылы Аҕа дойдуну көмүскээччи сылынан биллэрбитэ мээнэҕэ буолбатах. Хас биирдии Арассыыйа олохтооҕо патриот, дойдутун туһугар кыһаллар, ыалдьар, сүгүрүйэр буолуохтаах, бу хаачыстыбалар Ийэ дойдуну көмүскүүргэ сүрүн төһүү күүс буолаллар.
Сахабыт сирин Ил Дархана Айсен Сергеевич Николаев быйылгы 2025 сылы өрөспүүбүлүкэҕэ Ийэ дойдуну көмүскээччи сылынан биллэрбитэ. Бу сыл араас тэрээһиннэри эрэ ыытыы буолбатах. Хас биирдии Саха сирин олохтооҕо дойдубут улуу устуоруйатыгар кыттыгастааҕын, сомоҕолоһуу күүһүн уонна көлүөнэлэр сибээстэрин билиэхтээх дии саныыбыт. Өрөспүүбүлүкэбит, улууспут,нэһилиэкпит олохтоохторо патриотическай тэрээһиннэргэ көхтөөхтүк кыттыахтара диэн эрэнэбит.
Быйыл Улуу Кыайыы 80 сылын бэлиэтиир үбүлүөйдээх сылбыт. Саха сирин тыһыынчанан олохтооҕо: аҕа көлүөнэ дьон, оҕолор, дьахталлар тыылга көмүс көлөһүннэрин тоҕон, үгүс сыраларын ууран Улуу Кыайыыны уһансыбыттара. Биһиги кыракый Тылгыныбытыттан уоттаах сэриигэ 68 буойун ыҥырыллан барбыта.
Кыайыы 80 сылын көрсө дойдуга араас тэрээһиннэр сыл устата ыытыллыахтара, Тылгыныбыт нэһилиэгэр эмиэ тэрээһиннэр буолуохтара, Кыайыыны аҕалбыт аҕа көлүөнэбитигэр сүгүрүйүөхпүт.
Билигин буола турар анал байыаннай дьайыыга дойдубут көмүскэлигэр бука бары туруннубут. Тылгыныбыт нэһилиэгиттэн анал байыаннай дьайыыга, төрөөбүт дойдуларын туһугар туруулаһа сылдьар биир дойдулаахтарбытынан киэн туттабыт.
Бүлүүбүт улууһугар биир дойдулаахпыт, Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа, экономическай наука кандидата, муударай салайааччы, 17 сыл устата өрөспүүбүлүкэни сайдыыга салайан кэлбит Гавриил Иосифович Чиряев сылынан биллэриллибитэ. Быйыл төрөөбүтэ 100 сылын туолар. Бүлүү дьоно-сэргэтэ, норуот туһугар үлэлээбит-хамсаабыт, ылсыбыт дьыалатыгар үрдүк бэриниилээхтик үлэлээбит улуу киһибитигэр сүгүрүйэн Чиряев сылын улууспутугар баһылык Сергей Николаевич Винокуров биллэрбитэ. Киниэхэ аналлаах үгүс тэрээһиннэр ыытыллан кэлэр көлүөнэҕэ холобур буолуохтара .
Тылгыны нэһилиэгин «Түһүлгэ» сынньалаҥ киинигэр 2025 сылы арыйыы үөрүүлээх тэрээһинэ ыытылынна. Бастаан Арассыыйа уонна Саха сирин гимнэригэр сүһүөхпүтүгэр турдубут, проекторга «Поклонимся, великим тем годам»диэн видеоролигы долгуйа көрдүбүт, «Өлбөт үйэлээх пуолка» сыанаҕа хааман көрөөччүлэр уйулҕаларын хамнатта. Тэрээһиҥҥэ тыл эттилэр: «Тылгыны нэһилиэгэ» тыа сэлиэнньэтин баһылыгын солбуйааччыта Иванов В.В. , орто оскуола дириэктэрин эбээһинэһин толорооччу Доранов И.И., үөрэҕирии эйгэтигэр өр сылларга үлэлээбит үтүөлээх учуутал Васильева А.Н., Чечня сэриитин кыттыылааҕа, нэһилиэк Сэбиэтин депутата Петров Р.С., Тылгыныбыт нэһилиэгин анал байыаннай дьайыыга фондатын кассира, нэһилиэк Сэбиэтин депутата Васильева О.Е., Тылгынытааҕы Е.Г.Филиппова аатынан тыа сирин сырдатар түмэлин үлэһитэ Васильев А.Г., орто оскуола дириэктэрин эбээһинэһин толорооччу Доранов И.И. үрдүк сыанаттан учууталларга үөрэх министиэристибэтиттэн уонна Бүлүү улууһун үөрэҕириитин управлениетыттан олимпиадаларга үөрэнээччилэрэ ситиһиилээх учууталларга Грамоталары туттартаата.
Өр сылларга үөрэх эйгэтигэр ситиһиилээхтик үлэлии сылдьар Кириллина Л.С., «Педагог- наставник» диэн бэлиэни үөрүүлээх быһыыга-майгыга туттарда, ытыс тыаһынан эҕэрдэлээтибит.
Эҕэрдэ нүөмэрдэри бэлэхтээтилэр: оскуолабыт 8 кылааһын үөрэнээччилэрэ, эдэр армеецтар таҥастарын-саптарын кэтэн, хааман киирдилэр, «Служить России» диэн ырыаны ыллаатылар. Сыана бэтэрээнэ Петрова Л.П. доллоһутар тойугунан көрөөччүлэри эҕэрдэлээтэ, «Эрчим», «Дьүрүскэн» ансаамбыллар аатырбыт «Катюша»ырыаны ыллаан ньиргиттилэр, уус-уран ааҕыы түмсүү кыттыылаахтара «Саллаат кэпсиир» диэн Егор Васильев хоһоонун ааҕан көрөөччүлэри уйадыттылар, «Сандаара»үҥкүү ансаамбыла Шаман ырыатынан «Встанем» диэн үҥкүүнэн композиция көрдөрдүлэр, быйыл оскуоланы бүтэрээри сылдьар 11 кылаас уолаттара «Сүгүрүйэбит, Кыайыыны уһансыбыттарга»диэн хоһоону иэйиилээхтик аахтылар, алын кылаас үөрэнээччилэрэ: 4 кылаастар «Саллаакка сурук»диэн суруктарын аахтылар, «Морячка» үҥкүүнү үҥкүүлээтилэр,»Бравые солдаты»диэн квартет толоруутугар иһиттибит, «Күнчээн» оҕо үҥкүүтүн ансаамбылын үҥкүүһүт кыргыттара «Остановите войну»диэн дириҥ ис хоһоонноох үҥкүүнү үҥкүүлээн көрөөччүлэри сөхтөрдүлэр. Олохтоох бибилэтиэкэр «Герои СВО» диэн Саха сириттэн Герой буолбуттары көрдөрөр быыстапка туруорда.
Дьэ, бу курдук, Тылгыныбыт нэһилиэгэр сыллар арыллыылара үрдүк таһымҥа ыытылынна. Бука бары доруобай, иллээх-эйэлээх буолуҥ, тэрээһиннэргэ көхтөөхтүк кыттыҥ диэн ыҥырабыт.
Виталина Григорьева.