Учуутал аллеятыгар “Ааҕар балаҕан” арт-объект арылынна

Н.Г.Чернышевскай аатынан колледж 100  сылын көрсө  С.Г. Мытник  2002 сыллаахха  «Учуутал аллеята”  диэн бырайыагын олоххо киллэрбитэ.   Бу улахан Мэҥэ тутууга Бүлүү училищетын, коллеһын  араас сылларга бүтэрбит,  билигин үөрэнэ, үлэлии сылдьааччылар бука бары кыттыспыттара.  Аллеяҕа  Учууталларга анаммыт  ыскамыайкалар, үөрэх кыһата  сайдар историятын кэрэһэлиир, кэпсиир, көрдөрөр арт-объектар дьон болҕомтотун тардаллар. Аллея ханна да хатыламмат музей буолан турар. 

В.И.Народова, преподаватель:

Аллеябыт — биһиги киэн туттуубут. Аллея номнуо бар дьон, ыччат сөбүлээн сылдьар миэстэтэ буолла. Манна араас профессиональнай тэрээһиннэр, выпускниктар көрсүһүүлэрэ тиһигин быспакка ыытыллаллар. Ыччат мунньустан алтыһан ааһалларын, кырачаан оҕолор оонньоон,  кылыҥкайдаан ылалларын, дьон-сэргэ киирэн сынньаналларын   үгүстүк көрүөххэ сөп.

Аллея биир сүрүн киэргэлин — халлааҥҥа харбаһан үүнэн-уһаан силигилээн ахан турар хатыҥнары Светлана Григорьевна 2002  сыллаахха   3 этээстээх таас үөрэнэр куорпуска киирэрбитигэр физкультурнай салаа устудьуоннарынан олорторбута.

Алтынньы 11  күнүгэр Аллеябыт сыалын-соругун  ситэрэн-хоторон, ис хоһоонун өссө байытан, кэҥэтэн биэрэр  “Ааҕар балаҕан” диэн өссө биир олус сонун арт-объегы үөрүүлээхтик  арыйдыбыт.  Ааҕар балаҕан киһи — аймах үөрэхтээх буолуутун төбөтүгэр-төрдүгэр туран, бэйэтин бириэмэтигэр улахан суолталаах этэ. Ааҕар балаҕантан саҕаламмыта учуутал үлэтэ, үөрэнии, үөрэтии, үөрэҕирии, сайдыы. Ол туһунан бу арт-объекка элбэх матырыйаал түмүллүбүт.

Мин тус бэйэм үөрэнэн ааспыт сылларбын эргитэн ыллым.  Биһиги көлүөнэ олорбут паарталарбытын, букубаардарбытын, хаалтыспытын, школьнай формаларбытын имэрийэн-томоруйан  улаханнык долгуйдубут. Бу былыргы  экспонаттар өрөспүүбүлүкэ үөрэҕириитин үтүөлээх үлэһитэ Михалева Т.И. салайбыт пионерскай салаатыгар  үөрэнэн идэ ылбыт кэмнэрбитин санаттылар.  Пионерга киирэрбитигэр нойосуустуур мэктиэ тыллардаах    плакаттары, ”Бастыҥ звено”, “Бастыҥ этэрээт” диэн ол сыллардааҕы вымпеллар кэчигирэспиттэрин  сылдьыбыт дьон бары  сэргээтибит. Биир эркиҥҥэ үөрэхтэрин кыһатыгар махталлаах, саҥа саҕалааһыннары өрүү өйүүр,  ситиһиилээх  выпускниктар  хаартыскалара  ыйаммыттар.  Олор истэригэр дошкольнай салааҕа үөрэппит, куратордаабыт 2023 сыллааҕы устудьуоннарбыт баалларыттан  үөрдүбүт.  Бу группаттан бастакы демоэкзамеҥҥа Иванова Ева,  Доржиева Салина 100  баалы ылбыттара үрдүк ситиһии  буолбута.

“Учуутал аллеята аан дойду ситимигэр” диэн сонун экспозиция дьон болҕомтотун тарта. Биир интэриэһинэйинэн бэлиэтэннэ — Россия үтүөлээх учуутала З.Н. Борисова үлэтин уопутуттан үллэстиитэ.

Корякина Юлиана, устудьуон:

Аллеябыт сыл аайы тупсан иһэр. Бу арыллыбыт «Ааҕар балаҕантан” биһиги элбэҕи билэ-көрө оҕустубут, холобура, урукку оскуола туһунан,  урукку үөрэнээччи үөрэҕэр туттубут атрибуттарын.

Дьонум кэпсииллэриттэн билэбин — октябренок, пионер, комсомол диэн тыллары.  Бүгүн иһиттим сэбиэскэй кэм оҕолоро бу кэрдиистэри ааһан үөрэхтээх, үлэһит туйгуннара буола үүммүттэрин. Бу сылдьан октябренок буолуохпун, пионерга киириэхпин, хаалтыс бааныахпын, комсомол буола үүнүөхпүн баҕарталаан ыллым.

Өссө биири сэргээтим, Учуутал аллеятыгар аан дойдуттан  ананан аҕалыллыбыт оскуола, үөрэх туһунан сувенирдар коллекцияларын. Манна бааллар Японияттан, Индияттан, Америкаттан, Таилантан, Италияттан. Москваттан, Тываттан, Калмыкияттан о.д.а. дойдулартан бэлэхтэр. “Ханна да сырыттар, учуутал куруук учуутал, оҕоҕо, ыччакка олус чугас” диэн быыстапкаҕа Светлана Григорьевна араас дойдуларга тиийэн  оскуолаларга, оҕо садтарыгар уруок, дьарык, көрсүһүү ыыта сылдьан, оҕолору, устудьуоннары кытары түспүт хаартыскалара элбэхтэрин сөхтүбүт.

Е.Р. Алексеев, преподаватель:

— Колледжпытыгар бүгүн үөрүүлээх, мэҥэ күҥҥэ кэлэн турабыт. Биир идэлээхпит, муҥурун биллэрбэт элбэх идиэйэлэрдээх Светлана Григорьена ааптарскай бырайыага ааттыын астык,  ”Ааҕар балаҕан” арт-объект арылынна, үлэтин саҕалаата. Аҕа көлүөнэ барыта өйдүүрэ буолуо, олох сайдыытыгр, тупсарыгар,  киһи-аймах үөрэхтэниитигэр, билиигэ сирдээбит Ааҕар балаҕан сүдү суолтатын. Ааҕар балаҕантан иитэр-үөрэтэр үлэтин саҕалаан, кыралары,  ыччаты, кырдьаҕаһы  түмэн, учуутал үчүгэйи, үтүөнү, сырдыгы, култуураны тарҕатааччы буолбута.

Р.В. Нестерова, профком бэрэссэдээтэлэ:

— Саҥа үөрэхпит сыла сэргэх тэрээһинэ барыбыт үөрүүбүтүн үрдэттэ, сүргэбитин көтөхтө. Былааннаабытын, иитэ сылдьыбыт ыра санаатын туруулаһыы туһугар  барыбытын хамнатар, кытыннарар, түмэр  Свөтлана Григорьевна Мытник  “Ааҕар балаҕан” диэн Аллеябыт биир кэрэ, сонун тутуутун олоххо киллэрдэ. Мин ханна да манныгы көрбөтөҕүм, тус бэйэм харахпар да ойуулаабат  этим.   Суолталааҕа баар элбэх устудьуон, үлэһит манна көмөлөстө. Куратордар С.М. Варламова, М.В.Львова, А.В. Корякина, А.И. Степанова группаларыгар, дошкольнай салаа кыргыттарыгар,  үлэһиттэргэ М.Н.Соломоновка, В.В.Анисимовка, А.И.  Колтовскойга улахан махталбытын тиэрдэбит.

Матырыйаалы бэлэмнээтэ Айыына Михайлова.